Trudnoća

Povišen krvni pritisak u trudnoći

Trudnoća može izazvati pojavu povišenog krvnog pritiska(PIH) ili dovesti do pogoršanja već postojećeg povišenog pritiska, koji spada u najčešće faktore koji ugrožavaju život i zdravlje trudnice. Uzroci nastanka povišenog krvnog pritiska u trudnoći su: genetska predispozicija, imunološki poremećaji, pušenje, deficit kalcijuma, gojaznost u trudnoći. Hipertenzija u trudnoći podrazumeva krvni pritisak 140/90mmHg ili viši, ili ako je sistolni(gornji) pritisak viši za 30mmHg, a dijastolni(donji)za 15 mm Hg od uobičajnih vrednosti, u dva merenja sa razmakom od 6 ili više sati.

EPH gestoze

EPH-Gestoza je kompleksan sindrom koji se javlja u trudnoći a čiji su glavni simptomi: edemi - nakupljanje tečnosti, proteinurija - pojava belančevina u urinu i hipertenzija - povišen krvni pritisak.

Gestoza je opšti naziv za patološka zbivanja u organizmu trudnice, pa razlikujemo rane i kasne gestoze. Rane gestoze se javljaju se u prvom trimestru trudnoće sa prekomernim povraćanjems(hyperemmesis), a u kasne spadaju preeklampsija i eklampsija. Preeklampsija pored povišenog pritska podrazumeva postojanje pozitivnog nalaza belančevina u urinu trudnice i/ili izraženih otoka(najčešće na nogama ili generalizovani). Eklampsija podrazumeva pored hipertenzije pojavu toničko - kloničkih grčeva celog tela, praćena gubitkom svesti i prekidom disanja tzv.konvulzijama sličnih epileptičnom napadu.

Dakle, hipertenzivna bolest varira od blago povišenog krvnog pritiska pa do po život majke i deteta opasne eklampsije. I u normalnim trudnoćama kardiovaskularni i bubrežni sistem trpi značajne promene kao rezultat adaptacije majke na trudnoću. Pojava hipertenzije dodatno utiče na različite organe i organske sisteme majke, a posebno su opterećeni upravo kardio-vaskularni i bubrežni sistem, jetra i mozak trudnice. Jetra je posebno opterećena kada tokom preeklampsije/eklampsije dođe do pojave HELLP sindroma.

HELLP SINDROM - težak oblik preeklampsije koji se javlja između 28 i 38 nedelje trudnoće i ako se ne prepozna na osnovu kliničkih i laboratorijskih vrednosti može dovesti do hepatorenalnog sindroma i adultnog hemolitičko uremičkog sindroma sa letalnim ishodom trudnice i ploda.

Hipertenzivna bolest u trudnoći dovodi i do loše cirkulacije kroz posteljicu, a samim tim i do nedovolnjog i nepotpunog snabdevanja fetusa potrebnim hranjivim materijama kiseonikom. Ovakve promene imaju za posledicu fetalni intrauterini zastoj i rast (IUZR) i pojavu smanjene količine plodove vode (OLIGOAMNION), a kao krajnji rezultat i intrauterinu smrt ploda.

Dijagnostika i lečenje: Dijagnostika i redovno praćenje trudnoće gde se kod svakog pregleda trudnice meri telesna težina, krvni pritisak, laboratorijske analize krvne slike i urina gde i najmanja sumnja na neki od znakova EPH gestoze zahteva niz laboratorijskih testova kao i intenzivni ultrazvučni i kardiotokografski (CTG) nadzor. Dopler krvnih sudova meterice od 20-24 nedelje trudnoće može predskazati pojavu kasne gestoze. Lečenje hipertenzije je specifično, jer u trudnoći se ne mogu primeniti svi raspoloživi antihipertenzivni lekovi jer mnogi od njih imaju štetno dejstvo na plod. Najbolja prevencija teških formi hipertenzivne bolesti i dalje ostaju u pravovremenoj dijagnostici i adekvatnoj terapiji, nadzoru kao majke tako i stanja ploda.

Trombofilija

Trombofilija je sklonost organizma da stvara krvni ugrušak, odnosno tromb. Taj proces može da dovede do začepljenja krvnog suda i onemogući normalan protok krvi. Mnogi kod kojih je prisutna trombofilija nemaju nikakvih zdravstvenih problema, a za nastanak je potrebno da se udruže neki od faktora rizika. Deli su u dve velike grupe: urođena i stečena trombofilija. Pre svega treba napomenuti da postoji mogućnost da nosioci trombofilije imaju problema kod zatrudnjivanja. Iako se trombofilija ne svrstava u bolest, već stanje, neophodno je redovno kontrolisanje ukoliko se ustanovi. Treba znati da se kod žena koje imaju urođenu trombofiliju Leiden V i Protrombin II smatraju ozbiljnim trombofilijama, koje su obavezno vođene terapijom u trudnoći. Neki hematolozi smatraju da se PAI-1 i MTHFR ne svrstavaju u trombofilna stanja. Što se stečenih trombofilija tiče uz odgovarajuću lekove protiv zgrušavanja krvi moguće je normalno izneti trudnoću do kraja. Ako se uvede terapija uglavnom se problem rešava uz Heparin male molekulske mase, a u retkim slučajevima potrebna je i primena acetilsalicilne kiseline i suplemenata sličnim Folnoj kiselini i kompleksa vitamina B. Neophodno je uzimati terapiju i posle trudnoće, najčešće još šest nedelja nakon porođaja.

Gestacijski dijabetes – šećerna bolest u trudnoći

Trudnice mogu da imaju dva oblika dijabetesa, hronični (predgestacijski) sa kojim ulaze u trudnoću i gestacijski koji se javlja kao posledica začeća. Gestacijski dijabetes (trudnički dijabetes) se ispoljava kao smanjena tolerancija na glukozu, koja se prvi put zapaža u toku trudnoće. Najčešće se ispoljava izmeđi 24 – 28 nedelje trudnoće. Nestaje nakon porođaja, kada se hormoni vrate u normalan nivo. Obično nakon 6 nedelja od porođaja.

Karakteristični simptomi šećerne bolesti su: povećana žeđ, pojačano mokrenje, pojačana glad, svrab kože i vaginalne infekcije tokom trudnoće. Na pojavu gestacijskog dijabetesa može se posumnjati, ukoliko se prilikom redovne mesečne analize krvi i urina uoči visok nivo jutarnjeg šećera. Odnosno, kada je analizom krvi i urina utvrđen nivo jutarnje glukoze (glukoze našte nakon 10 sati gladovanja ) između 6,1 do 6,9 mmol/l i više. U tom slučaju, neophodno je da se trudnica odmah javi svom lekaru kako bi se uradile detaljnije analize, a na prvom mestu uradio OGTT test u trudnoći. Dijagnotifikovanje šećerne bolesti u trudnoći vrši se primenom „Testa opterećenja glukozom“ (OGTT- oralni glukoza tolerans test).

MIASTENIJA GRAVIS

Je bolest koja se karakteriše slabošću mišića i koja se javlja u epizodama. Uzrok ovog oboljenja je gubitak ili disfunkcija receptora za acetilholin, neurotransmitera koji igra vrlo bitnu ulogu u kontrakciji mišića. Ovaj poremećaj funkcije je posledica reakcije imunog sistema koji uništava pomenute receptore. Šta dovodi do pokretanja ove reakcije i pod kojim uslovima, nije poznato. Bolest je češća kod žena i najčešće se javlja između 20. i 40. godine života. U kliničkoj slici se javljaju mišićna slabost i vrlo je česta ptoza očnog kapka (spušten kapak). Osim slabosti mišića, najčešće mišića ekstremiteta, mogu se još javiti i dizartrija (otežan govor), kao i disfagija (otežano gutanje) i ove tegobe mogu biti isprovocirane opterećenjem. Ukoliko je ovom bolešću zahvaćena i disajna muskulatura onda su ovi bolesnici i životno ugroženi i tada govorimo o mijasteničnoj krizi.

Dijagnostika i lečenje: Dijagnoza se postavlja na osnovu kliničke slike, EMG (elektromiografije), nalaza antitela na acetilholinske receptore, elektrofizioloskih ispitivanja. Terapija ove bolesti je vrlo kompleksna, zahteva dug proces lečenja i podrazumeva uključivanje velikog broja različitih lekova.